Lokale boeren klagen dat het succes van het EU-programma om de bevolking van bruine beren terug te brengen naar Noord-Italië een toenemende bedreiging vormt voor hun vee, en mogelijk voor mensen
'S Avonds laat thuisgekomen in zijn berghotel in familiebezit in de Italiaanse regio Zuid-Tirol, vonden Markus en Karin Kerschbamer onmiddellijk dat er iets mis was. In plaats van het verwachte geblaat van schapen en het welkome gebrul van een ezel, kwam de stilte hen tegemoet. Senior Kerskbamer opende de poort van de veehok en zag een scène uit een horrorfilm: een dode ram met een gescheurde buik lag in het midden van de kamer, terwijl een lam dat dezelfde aanval overleefde nauwelijks in de buurt leefde.
Het Kerskbamer-paar was het laatste slachtoffer van een roofdier dat al tientallen jaren niet in de besneeuwde Dolomieten was gezien - een bruine beer. Eens werden deze dieren op de rand van uitsterven gebracht en in de late jaren 1990 werden 10 dieren hierheen gebracht uit buurland Slovenië als onderdeel van een project van de Europese Unie om de Italiaanse fauna te herstellen. Ze werden vrijgelaten in de regio Trentino, net ten zuiden van Zuid-Tirol, waar ze op wonderbaarlijke wijze wortel schoten tussen alpenweiden en naaldbossen.
Beren zo actief gereproduceerd dat er nu ongeveer 50 individuen zijn, waarvan sommige naar Zuid-Tirol zijn gemigreerd, de Duitstalige autonome regio van Italië aan de grens met Oostenrijk. Lokale bewoners delen echter niet de vreugde van biologen die de leiding hebben over een project genaamd Life to the Bears (Life Ursus). Ze beweren dat de beren te arrogant zijn geworden, regelmatig afstammen van bergen en bossen en op schapen, vee en andere huisdieren jagen. Boeren zijn bang dat beren die mensen aanvallen met deze neiging slechts een kwestie van tijd is.
"Ik heb al vele jaren niet gehuild, maar deze nacht heb ik tranen als een kind vergoten," deelde de 43-jarige Senor Kerskbamer, die met zijn gezin woont in het kleine dorpje Söll, aan de voet van een rotsachtige klif bedekt met sneeuw. "De schapen waren als huisdieren voor onze kinderen. De beer liet hun binnenkant los. Hij viel ook een ezel en een pony aan, beide hebben nu diepe littekens op hun benen."
Naarmate de berenpopulatie groeit, groeit ook het aantal aanvallen op dorpen. Vorig jaar betaalden de autoriteiten ongeveer 128.000 euro aan compensatie aan boeren wier vee werd gedood of gewond door beren. Dit is een veel groter bedrag dan 7.000 euro, vergoed voor de schade veroorzaakt door de wolven, die ook proberen terug te keren naar deze plaatsen.
Amerikanen en Canadezen zijn waarschijnlijk al gewend om te gaan met zwarte beren die in de vuilniscontainers van nationale parken zwermen, en zelfs met de soms fatale grizzlyaanvallen. Maar voor de meeste Europeanen is een dergelijke samenwoning nieuw. Wandelend langs de Dolomieten denken toeristen niet aan de maatregelen van "bear safety", bekend bij de inwoners van Noord-Amerika. Bijvoorbeeld voedsel 's nachts aan bomen hangen of een wandelstok met een bel gebruiken.
Senora Kerskbamer is verontwaardigd: "Alle mensen zijn bang. We zijn bang om het huis te verlaten als het donker is, zelfs in het dorp. Drie weken geleden sneeuwde het en zagen we berenpaden op slechts een paar meter van de voordeur."
De burgemeester van het dorp Tramin, Werner Dissertori, steunt de vrouw: "De taak van de autoriteiten is om de veiligheid van de burgers te waarborgen. Als we wachten tot er iets gebeurt, zal het te laat blijken. Er zijn enorme ruimtes voorzien voor beren in Siberië of Canada, maar er zijn hier teveel mensen "De organisatoren hebben de controle over het project verloren, maar willen dit niet erkennen om geen paniek te veroorzaken."
Voorstanders van het project beweren echter dat de dreiging sterk is overdreven, ondanks het feit dat een volwassen man bijna 300 kg kan wegen. "Beren zijn gevaarlijk en kunnen doden, het is waar, maar er is de afgelopen 100 jaar geen enkele dood in West-Europa geweest", zegt Werner Dibiasi, voorzitter van de plaatselijke jachtvereniging en een actieve voorstander van de berenpopulatie in de bossen van Trentino en Zuid-Tirol.
"Een Europese bruine beer is veel minder agressief dan een ijsbeer of grizzlybeer. In vergelijking met het aantal gedode mensen zijn teken en bijen veel gevaarlijker dan beren."
Het debat dat in de Dolomieten ontstond, zal waarschijnlijk binnenkort naar andere regio's van Europa vloeien, waar ze na vele eeuwen jagen, schieten en pesten proberen grote wilde dieren terug te brengen.
